havadan sudan [blog, writing, travel, yoga]

You love palahniuk or you hate him.
I am sorry but there is nowhere in between. He says save yourself, do something
else, don’t read this book. Maybe it is provocation that makes you feel to read
more, maybe the other way around. But he reflects American society who can be
both repugnant and hilarious perfectly. Everywhere is getting to be like
America each day. So I think he reflects us, human beings. I feel like, it
would be really nice to take some more-than-modern philosophy classes from him.
More-than-modern is not the right word but it is the first word that comes to
mind.

Victor Mancini is a pervert. He is a
loser, moreover he is a sex-addict. He collected all the bad stuff at himself.
Or is it just that he is different than what people expect from him? Would you
prefer to be a judge or a friend of him? Think at least twice. Because this guy
has already learned that “You have to risk your life to get love”. He
devices a complicated scam: pretending to be choking on a piece of food every evening
in a different restaurant. He has lots of savers who feel themselves as heroes.
Victor thinks that “Somebody saves your life, and they’ll love you
forever. It’s that old Chinese custom where if somebody saves your life, they
are responsible for you forever.” Do you disagree with him? Why do you
think many people everyday pretending to have suicide without really aiming it?
Why is it so difficult for us to get love?

Ida Mancini, Victor’s Mommy, is the
greatest woman I have ever met. Although she is insane, that doesn’t prevent
her being a wise person. She insists that “Art never comes from happiness.
Here is where symbols were born.” I think she is an artist by being the
mommy of Victor. She was shaping him every day when he was a small kid.
Probably, she was the only mother on earth giving her child an empty notebook
and telling him to draw his own map of world; rivers, mountains, roads etc.
don’t have to exist. They would exist in his mind, in his reality. She was
brave enough to change the color tubes in the supermarkets to give people some
excitement and fun in their life and more brave to say to her son: “By the
time you are thirty, your worst enemy is yourself.”

Victor does know too many truths of
life. I think this was his problem. He didn’t know how to deal with that. He
knows the truth about this Oedipal story: “The truth is, every son raised
by a single mom is pretty much born married. I don’t know, but until your mom
dies it seems like all other women in your life can never be more than just your
mistress.” He is not a feminist but he knows the truth about inequality of
men and women. He says: “Women are already born so far ability-wise. The
day men can give birth, that’s when we can start talking about equal
rights.” Can you believe that he is a sex-addict?

I do… When I invest some time in
thinking about addictions, I see that they are the only exists many of us can
see. “Ever addiction is just a way to treat the same problem. Drugs or
overeating or alcohol or sex, it is all just another way to find peace. To
escape what we know. Our education. Our bite of the apple.” Let’s look
around. All of us, after the bite, are rewarded with addictions and obsessions.
Education only makes the situation worse.

I think and think again… Why do we
force each other to see things in one certain common way? Common stuff makes us
to feel better. We don’t like deviations. However, things look very different,
most of the time opposite once you are able to leave the common stuff as Victor
does. He has a different idea of being strong: “You gain power by
pretending to be weak. By contrast, you make people feel so strong. You save
people by letting them save you.” One day, a woman comes to Victor at St.
Anthony hospital. She thinks that he is a great person. Because he saved the
marriage of this old women’s son by giving him the chance to be a hero in one
of the hundreds of restaurant that he does his play.

While everybody is talking about
deja vus. He talks about the opposite: “There’s an opposite to deja vu.
They call it jamais vu. It’s when you meet the same people or visit places,
again and again, but each time is the first. Everybody is always a stranger.
Nothing is ever familiar.” He works at a theme park with a motley group of
losers. His best friend, Denny is a sex-addict collecting many big stones from
the streets and carrying them at home. Do you think whether this is the reason
Victor talks more about opposites? Or maybe his mommy who used rebellion as a
way to hide out and criticism as a fake participation.

She says: “The laws that keep
us safe, these same laws condemn us to boredom. Without access to true chaos,
we’ll never have true peace.” Was she really looking for peace when she
was stealing rented buses? In a world things are never “Good Enough.”
Nothing is ever fast enough. Nothing is big enough. People are never satisfied.
So what is improvement? What is peace?

Is it your fault when you are crazy?
I think that it will be your fault if you pretend to seem like not crazy when
you are really crazy. That’s something painful. It is better to let it go with
the craziness. Because if you try to change this, it will mean only a big
battle inside you. Then you will not be able to collect the pieces together
again as Mommy says: “We’ve taken the world apart, but we have no idea
what to do with the pieces”. You even cannot put them together I believe.

Mommy is a great woman, actually was
a great woman. She died in St. Anthony hospital because of choking chocolate
pudding. Could it be only a coincidence? Choking faces us again. Before she
choked, she was saying to Dr. Paige who was more insane than Victor and Mommy:
“Those who don’t remember the past are condemned to repeat it. Well, I
think those who remember their past are even worse off because they are paralyzed
with it.” I think the people who are best off are the ones who could
remember their past but who are able to forget it. I think Mommy was such a
kind of person. It is not easy to stop yourself admiring her and being a fan of
her. Let’s start up our own club “Mommy-Fans”. We can have a great
looking website, get-to-gathers. Then we can commercialize it more. First we
can start with Mommy-mugs and t-shirts and anything comes to your mind. Do you
think that I am serious?

Now it is time for me to stop and
live in my own reality and create my own world, to draw my own maps… You know
that our memories, our stories and adventures will be the only things we’ll
have left. Let’s live more! Let’s have more exciting things! I don’t mean to
become a collector of intangibles, ideas, stories, music, art but I mean to
become a collector of imagination. “Nothing is as perfect as you can
imagine it.”…

Bu yazı, ilk defa 14/11/2006
tarihinde havadansudan.azbuz.com’da yayınlandı.

Yeni dünyada ilk ayak bastığım yer sanırım Kristof
amcanınkine epey yakındı. New Jersey Newark havalimanına uçak inişe geçtiği sırada
pek de heyecanlı değildim. Çünkü doğduğum ülkedekine çok benzer kaotik bir
manzara vardı aşağıda. Kabul ediyorum, özgürlük heykelini falan görmeyi
beklemiyordum uçaktan, ama uzun süre Almanya’da vakit geçirince insan her şeyi
daha bir düzenli görmeye alışıyor.

Pekçok insan için yeni dünya yeni bir maceradan çok bir
hayal, belki de bir rüya vaat ediyor olmalıymış ki “American Dream”
diye bir fenomen ortaya çıkmış. Fakat benim için
Newark havalimanına ayak bastığım andan itibaren
Amerika “Hi! How are you doing?” diye beni selamlarken gözlerini
gözlerimden kaçırmayan insanların ülkesi oldu. Bu kadar basit görünen bir
durumun benim için nasıl bu kadar büyük bir anlam ifade ettiğini anlayabilmesi
için kişinin Almanya’da en az iki sene ikamet etmesi gerekmektedir.

Birbirini tanımayan insanların birbirlerine söyledikleri “Hi! How are you
doing?” cümlesinin “Ben seni görmezlikten gelmiyorum, sen var
olmaktasın ve ben de bunu kabul ediyorum.” mesajini taşıdığının sanırım
Amerika’da yaşamakta olan nüfusun büyük bir çoğunluğu farkında değil. Belki
psikologlar yahut düşünürler bu konuda kafa yormuşlardır. Ancak görünen o ki
topluma, her nasıl adlandırırsak adlandıralım kültüre bu davranış biçimi yerleşmiş,
bir nevi gelenek olmuş Amerikalılar için.

Amerikalılar hiç bir zaman çevrelerindeki insanları görmemezlikten
gelebilme konusundaki Almanların sahip oldukları üstün yeteneklere sahip
olamayacak olsalar da bütün bir millet olarak sundukları “Hi! How
are you doing?” fenomeninden ibaret değil elbette. Türk kültüründe olduğu
gibi bazı kültürlerde konuşkan olmak çok pozitif bir özelliktir. Amerika halkı
için de insanın içinden “bak bak maşallah ne konuşkan millet bunlar”
diyesi geliyor. 40 saatten fazla süren uçak yolculuklarım boyunca yolda okumak üzere
yanıma aldığım bilumum kitap ve derginin üç beş sayfasından fazlasını okumak
nasip olmadı. Almanya’da bu kadar süre seyahat etseydim sanırım en az 7-8 kitap
bitirmiş olurdum.

Sözün özü: bazen de ne çok okuyan ne çok gezen, çok-konuşan-ve-çok-dinleyen
daha çok biliyor!

Bu yazı, ilk defa 17/10/2006 tarihinde havadansudan.azbuz.com’da yayınlandı.

Aramızda geçenlerin bir denklemi var mıydı diye düşünüyor
kız. Aylardan ağustos. Sonbahar yaklaşıyor. İstanbul sonbaharlarının özlemiyle
dolu olan çocuk şimdi İstanbul’da ve yıllar sonra onunla görüşmek istiyor. Kız
daha bir pervasız ve umursamaz. Belki de zaman insanları umursamaz kılıyor,
yaralara ilaç olurken. Belki de tedavi yöntemi bu. Niye her şeyin arkasındaki
nedenlerle bu kadar uğraşıyorum diye geçiriyor içinden kız. Her şey için bir
bilimsel açıklama arama ihtiyacı, daha lise yıllarında enjekte edilmiş bu insanlara.
Haftada iki saat din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeninin zırvaları bir
kulaklarından girip çıkmayı bırak hiç girmemiş bile kafanın içine. Halbuki
hayat çok daha kolay olabilirmiş onlar için farklı şeylere kulak
verebilselermiş. O zamanlar kaygıları yaşamın temel kuralları, Darwinvari
mutasyonlar, kimyasal reaksiyonlar, soyut matematik problemleri ve üç boyutlu
analitik geometri gibi fani(!) konulardan ibaretmiş.

Yıllar sonraki bu buluşmaya hazırlanırken kızın aklı bu
konularla dolu değil elbette. Hızlıca geçiyor yaşamın içinden, altın postlardan
ve tresholdlardan haberdar değil o zamanlar. Hayatını basitleştirebilmek için
birtakım kitaplara paralar dökmeye başlayacağı yıllardan dört sene öncesi. Kızın
heyecanını yakın arkadaşları da paylaşıyor bu buluşmadan önce. Kadınlar hiç
değişmiyor. Her zaman yakın arkadaşlar tanıklık ediyor öyle ya da böyle
yaşadıklarına. Kız o gün ne giydiğini, hazırlanmasının kaç dakika kaç saniye
hatta kaç mili saniye sürdüğünü hatırlamıyor.

İşte sonunda karşında çocuk var. Dakika Bir: bu geçen zamanda hangimiz
daha çok değiştik yarışması başlıyor. İstiklal caddesinde yürüyorlar beraber.
Ama dört sene öncesinin o tatlı heyecanı artık yok kızda. O zamanın anıları pek
de kapısını çalmıyor artık. Patlayan havai fişeklerin susmuş olması da cabası.
Havadan sudan konuşmalar eşliğinde tünele geliyorlar. Roller değişmiş artık. İlk
tanıştıkları zaman kız kentin yabancısıyken şimdi oğlan yeni dünyalı (!), kız İstanbullu
ev sahibesi. Hoşlanmayarak da olsa kız üstüne düşen görevi yapıyor ve oğlanı
KV’ye sürüklüyor ve Dakika İki: ilk yarışma yerini bilimsel lakırdılar
yarışmasına bırakıyor. Fakat yarışan kişi sayısı bir, seyirci ve sıkılan dişi
sayısı bir.

Gelişmiş teknolojinin insan-oğullarına ve insan-kızlarına sunduğu engin olanaklardan
yararlanmamak aptallık olsa gerek diye düşünmüş herhalde çocuk. Bir insan,
izini kaybetmiş olduğu diğerini bulmak isterse çareler tükenmiyor: google,
email sunucularının arşivleri, çeşitli internet siteleri. Çocuk da yahoo
arşivlerini didiklemeye başlıyor. Lise yıllarının güzel anıları aklının bir köşesinde.
İçinde, farkında olmadığı garip bir pişmanlık duygusu var. Saklambaç
oyununda sadece saklanan olmayı öğrenmiş, şimdi arayan olmaya soyunuyor
kendince. Kızın bu adrese gelen emaillerini okuduğu umuduyla yazmaya
koyuluyor. Aylardan şubat: buluşmadan sadece altı ay önce.

Beklediği cevap beklemediği kadar kısa zamanda geliyor çocuğa.
Çocuk yazıyor tekrar: ben kendime soruyorum, hatta bazen çok soruyorum, soruyu
unutuyorum. Kız susuyor. Vanilyalı soya sütünü sevdiğini öğreniyor çocuğun.
Çocuk kızın en çok sevdiği meyvenin çilek olduğunu biliyor mu acaba. O da merak
ediyor mu diye içinden geçiriyor. Çocuk yazmaya devam ediyor kızın düşüncelerini
merak ediyor bir yandan: burası materyalist ülke. Aslında burası orası fark
etmez, insanlar her yerde materyal zevklerle tatmin etmeye çalışıyorlar açlıklarını.
Ama işte, Sultan Süleyman da gitti, hepsini geride bıraktı. Çırılçıplak gömüldü
toprağa. Kız seviniyor içten içe yeni dünyaya taşınmak çocuğa yaramış diyor.
Her konudaki düşüncelerini merak eden bir insan olmasından dolayı duyduğu
mutluluk ile dolu. Biri, hem de onun için zamanında çok önemli olan biri onun gözleriyle
görmek istiyor dünyayı.

Çocuk şiirlerden sıkılmış. Kız o sıralar hala şiirseverlerden, arada bir
açıp sevdiği şiirleri okuyor. Bu hikayede bir zamanlama hatası var sürüp giden.
Hani herkesin ağzından düşmeyen meşhur “timing” bir türlü tutmuyor
ikisinin hikayesinde. Çocuk yazmaya devam ediyor: Mesela bazen insan abartıyor,
hatta abartmaktan bir farklı zevk alıyor. Hani, kendimizi bir soyutlayalım.
Yalnız bırakalım. Yalnız bırakalım ki, kendimiz düşünsün biraz. Çok değil, az
bir süre de düşünceler abartılı noktalara varıyor. Çocuk da kız da çok düşünenlerden.
Dolayısıyla abartanlardan. Gecenin bir yarısı yağmurda ıslanıp, birbirlerini
seven-nefret eden sonra da buna karşı ilaç arayanlardan.

Çocuk, hayal kurmayı seviyor. Bütün ekonomik düzenleri alıp çorba yapmak
istiyor. Kıza yazmaya devam ediyor: bazen görüyordum seni sınıftan dışarı,
diyordum, ‘var ya okuldaki en güzel kız, ama yaklaşmak nasıl mümkün olur?’ Kıza
ancak okul bitip de yolları ayrıldıktan sonra yaklaşıyor. Sinemada
beraber bir film izleniminden haylice oluyor paylaştıkları. Ama ikisi de birbirini
tanımıyor, hatta belki de kendilerini bile tanımıyorlar. Çocuğun elinde siyah
beyaz fotoğraflar kalıyor kızın hiçbir zaman görmemiş olduğu. Kızın ise elleri
bomboş. Yaşanan güzel anlar ve kendince içinde büyüttüğü akış kuramlarıyla
oyalanıyor. Yeni dünya giriyor araya sonra. Çocuk özlüyor pek çok şeyi ve
yazıyor: burda çünkü fare gibisin, işin gücün iş aslında hepimiz fareyiz, olay
kafanın içinde bitiyor. Ama çocuk çoktan yeni dünyaya bağlanmış, kız ise
yepyeni serüvenlere yelken açmış, hem farklı coğrafyada hem de kendi coğrafyasının
farklı yerlerinde.

Çocuk konuşuyor, kız susuyor. Çocuk yazmaya devam
ediyor: bazen anlamadım ben seni. Açık konuşayım. Bazen daha da anlatmalısın.
Yani hıyarlık belki bende, anlamıyorum. Ama böyle geniş geniş anlatınca insan,
partial differialları bile anlıyor… Ne diyeyim. Hayat güzel. Buluşmanın üzerinden
dört koca sene geçmiş. Kız düşünüyor: evet, gerçekten de hayat güzel, zamanlama
hatalarına rağmen. Artık çocuk susuyor, kız yazıyor. Kız yazdıkça mevsimler
bahara dönüyor, çiçekler açıyor, anlamlar kelimeleri terk edip hayata karışıyor,
her şey daha bir ışıl ışıl akıp gidiyor.

(Berlin, 15 Ekim 2006, günlerden Pazar)

Bu yazı, ilk defa 15/10/2006 tarihinde
havadansudan.azbuz.com’da yayınlandı.

Sometimes, do you feel like
doing nothing? Or is it only me having this feeling more than often? It is one
of these days, I could have a lot to do, fighting with my inner inertia but I
am not able to do anything. I just got an email from a friend. He was wishing
me good luck with my every-minute questions and he attached a painting in jpg
format to the email. With all my curiosity, I googled it and I saw it was
by a person called Michael Wardle who is living in Las Vegas. First, I
thought about the name. It took me a couple of months to learn how to pronounce
German “Michael” and American “Michael” correctly. I couldn’t
easily understand why they didn’t find a new way to write “Michael”
in US. Maybe they were just lazy, who (n)ever knows? The second thing was about
Las Vegas. Less than a month ago, I changed the plane in Vegas. I wish I could
have time to see this desert city, not to gamble but to see people gambling. In
the third place, I started to have a look at the painting itself. It is obvious
that I tend to spend more time on details than the topic itself. Anyways (as he
always uses this word), the colors of the painting , I thought it is just
great! yellow, red and some blue… Immediately, I saw a half-full wine
glass. Freud probably would say that I feel the need of having alcohol. Maybe,
that’s true. Besides, I see some pain in the painting. I don’t know, maybe it
is like a mirror which is reflecting myself to me at the moment. The body
is looking to another direction than the head does. Does it mean that the mind
and the heart (body, instincts etc.) contracting? and there are several birds…
Honestly I don’t like modern art and modern paintings. Because there is always
a high probability of not being able to understand what the painter was trying
to tell (or do they tell/imply something) and to feel yourself such a fool.
Well, the very last part of the story is the reason behind. We like or not
there is always a reason behind everything as the Americans say. Sometimes, I
feel like I have too many questions and have no idea of how I would move on. On
the other hand, I see things at certain times that they are clear like looking
through the cleanest window. It is like up and downs: clean-dirty look… But
inside is always clean as he has this yellow color in. He didn’t know where to
go, nor do I!!!

Bu yazı, ilk defa 10/10/2006 tarihinde havadansudan.azbuz.com’da yayınlandı.